Vermindering op de OV en co-ouderschap

Elke ouder krijgt een vermindering op diens onroerende voorheffing (OV) op voorwaarde dat hij minstens twee kinderen ten laste heeft die bij die ouder zijn ingeschreven en in aanmerking komen voor gezinsbijslag. 

Wat gebeurt er met die vermindering als ouders uit elkaar gaan?  

Vermindering onroerende voorheffing voor de ouder bij wie de kinderen gedomicilieerd zijn

Welnu, de ouder bij wie de kinderen gedomicilieerd zijn, zal deze vermindering verder genieten. Als die ouder ook hoofdzakelijk de kinderen bij zich heeft, is dat misschien nog te begrijpen, maar als beide ouders even veel van de tijd zorg dragen voor de gezamenlijke kinderen, dan slaat dit natuurlijk nergens op. Meer zelfs, het is discriminerend. Zo oordeelde ook het Grondwettelijk Hof vorig jaar.

Het Grondwettelijk Hof heeft in een arrest van 23 juni 2022 (GwH nr. 83/2022) geoordeeld dat het Vlaams Gewest met artikel 2.1.5.0.1. van de Vlaamse Codex Fiscaliteit (VCF) een discriminatie tot stand brengt tussen de ouder die zijn kinderen huisvest in een woning waar die kinderen niet hun domicilie hebben en de andere ouder die diezelfde kinderen ook huisvest, maar waar de kinderen wel gedomicilieerd zijn. De eerste krijgt namelijk geen vermindering van OV, de tweede wel.

Wijziging fiscale regelgeving na beslissing van het Grondwettelijk Hof

De decreetgever heeft gevolg geven aan dit arrest van het Grondwettelijk Hof en de problematiek inmiddels opgelost (Parl.St. Vlaams Parlement 2022-23, nr. 1466/001).

Vanaf aanslagjaar 2023 kunnen ouders de vermindering van de onroerende voorheffing tussen hen verdelen en dit in verhouding tot de tijd die ze voor de kinderen zorgen. Voorwaarde is dat de ouders hun gedeeltelijke huisvesting aantonen per 1 januari 2023.

Enerzijds werd de bestaande discriminatie weggewerkt tussen ouders die al dan niet het domicilie hebben van de in aanmerking komende kinderen. Anderzijds werden de bedragen van de vermindering verhoogd.

Mogelijkheid tot proportionele verdeling 

Ouders hebben recht op een vermindering op de OV van hun woning indien ze minstens twee kinderen hebben en deze kinderen op 1 januari van het aanslagjaar volgens het bevolkingsregister hun woonplaats hebben in die woning. De kinderen moeten bovendien in aanmerking komen voor gezinsbijslag. Zo staat het omschreven in artikel 2.1.5.0.1 VCF.

Tot vorig jaar was dus nog de voorwaarde dat de kinderen gedomicilieerd zijn bij de ouder die de vermindering ontvangt op de OV. De andere ouder, die het domicilie van de kinderen niet heeft, ontving geen enkel voordeel. Ondanks het feit dat die ouder bijvoorbeeld even goed 50% van de tijd voor de kinderen zorgt.

Daar brengt het decreet dus verandering in en dit sinds 1 januari 2023 door een aanpassing van artikel 2.1.5.0.1 van de VCF.

De voorwaarden blijven dezelfde: minstens twee kinderen die recht geven op gezinsbijslag moeten hun domicilie hebben in de woning waarop de OV betrekking heeft. De andere ouder, die ook een deel van de huisvesting van de kinderen voor diens rekening neemt, kan nu ook het evenredig deel van dit voordeel toegekend krijgen op voorwaarde dat die ouder ook in het Vlaams Gewest gedomicilieerd is (uiterlijk op 1 januari van het aanslagjaar). De vermindering zal moeten aangevraagd worden uiterlijk op 31 maart van het aanslagjaar.

De ouder die de aanvraag doet zal moeten aantonen dat er gedeelde huisvesting is. Dit kan aangetoond worden op basis van een door beide ouders – uiterlijk op 1 januari van het aanslagjaar – getekende overeenkomst. Een rechterlijke beslissing kan uiteraard ook.

Omdat het voordeel verdeeld wordt in functie van de periode van het verblijf van de kinderen, moet de overeenkomst of de rechterlijke beslissing de periode van huisvesting vermelden (dit hoeft niet noodzakelijk een gelijkmatig verdeelde huisvesting te zijn). Het is op basis daarvan dat de proportionele vermindering berekend zal worden.

Verhoging van de korting op onroerende voorheffing

De bedragen van de vermindering wijzigden vanaf 1 januari 2023. De vermindering zal 8 euro per kind bedragen, dus de in aanmerking komende vermindering zal steeds voor twee kinderen 16 euro bedragen (voor drie kinderen 24 euro en zo verder).

Vanaf aanslagjaar 2024 zal dit bedrag geïndexeerd worden.

Dit forfaitair bedrag van 8 euro is de basisvermindering, die nog wordt verhoogd met de opcentiemen voor de provincie en de gemeenten. Bv: in een gemeente bedragen de provinciale opcentiemen 300 en de gemeentelijke 1500. De totale vermindering per kind bedraagt dan 152 euro = 8 euro basisvermindering + 24 euro (8 euro × 300/100) provinciale opcentiemen + 120 euro (8 × 1500/100) gemeentelijke opcentiemen.

Eens de ouder bij wie de kinderen niet gedomicilieerd zijn, zijn aanvraag heeft ingediend zal de Vlaamse Administratie deze vermindering proportioneel toekennen voor alle daaropvolgende jaren (voor zover aan alle genoemde voorwaarden nog steeds is voldaan) en dit tot de Vlaamse Administratie een andersluidende kennisgeving ontvangt.

Ons advies is om deze mogelijkheid en de beslissing erover van de ouders op te nemen in de overeenkomst. Dit zou eenvoudig op volgende wijze kunnen:

De kinderen worden ingeschreven in het bevolkingsregister op de woonplaats van ouder X, als hebbende daar hun wettelijke woonplaats.

Partijen weten dat de ouder Y, die eveneens in het Vlaamse Gewest woont, de proportionele verdeling van de onroerende voorheffing kan vragen aan de Vlaamse Administratie. Ouder Y wordt hierbij voor zoveel als nodig door ouder X gemachtigd om het nodige te doen. De ouders bevestigen dat ze elk 50% van de tijd de kinderen huisvesten.

De proportionele verdeling van de vermindering op de OV volgens huisvesting is facultatief. De ouders zouden dus perfect ook kunnen afspreken dat zij de vermindering op een andere manier onderling verdelen (of niet verdelen).

Niet enkel voor eigenaars maar ook voor wie een woning huurt

Goed om weten tot slot. De vermindering van de OV voor kinderlast, geldt ook wanneer men huurt. Dat is nu ook al zo. De vermindering van de onroerende voorheffing die de verhuurder dan ontvangt, mag in mindering gebracht worden van de huur (art. 2.1.5.0.4 VCF). 

Vanaf 1 januari zal de regeling van de proportionele verdeling tussen de co-ouders ook van toepassing zijn voor de co-ouder die zijn domicilie heeft in een gehuurde woning in het Vlaams Gewest. Vlabel zal de ouder-huurder verwittigen dat de proportionele vermindering werd toegekend en zal het bedrag mededelen. Deze vermindering zal dan van de huur aftrekbaar zijn.