De vennootschap van de ouder en de middelen voor onderhoud: hoe ver mag je gaan?
Rechtspraak Hof van Cassatie
In een arrest van 14 februari 2025 boog het Hof van Cassatie zich over een delicate vraag: mogen de inkomsten van een vennootschap zomaar worden beschouwd als persoonlijke inkomsten van een ouder?
De feiten: een vader heeft een vennootschap waarvan hij de enige bestuurder en aandeelhouder is. Die vennootschap ontvangt huurgelden voor een bedrijfspand. Het hof van beroep te Brussel oordeelde bij arrest van 5 april 2022 dat die inkomsten volledig konden worden toegerekend aan de man persoonlijk — met als redenering dat “de gelden en goederen van deze vennootschap van hem zijn”.
Maar het Hof van Cassatie volgt die redenering niet en verduidelijkt: je kan als rechter niet zomaar de inkomsten van een vennootschap gelijkstellen aan het persoonlijk inkomen van de aandeelhouder-bestuurder. Je moet onderzoeken welk deel van die inkomsten de betrokkene zich redelijkerwijs kon uitkeren, rekening houdend met de economische context en de noodzaak om winstreserves aan te houden.
Wettelijke onderhoudsverplichting en de middelen van de ouders
Ouders moeten naar evenredigheid van hun middelen instaan voor de kosten van huisvesting, levensonderhoud, gezondheid, toezicht, opvoeding, opleiding en ontplooiing van hun kinderen. Artikel 203 OBW verduidelijkt verder: ‘Met middelen wordt onder andere bedoeld alle beroepsinkomsten, roerende en onroerende inkomsten van de ouders, alsook alle voordelen en andere middelen die hun levensstandaard en deze van de kinderen waarborgen.’ Het gebruik van de woorden ‘onder andere’ maakt duidelijk dat het om een niet limitatieve opsomming gaat. Het gaat dus niet enkel om de inkomsten van de ouders maar om alle middelen die hun financiële positie kunnen bepalen, en zelfs het virtuele inkomen van de ouders: de mogelijkheden die ze redelijkerwijze kunnen benutten, de inkomsten die ze zouden kunnen verwerven door een normale beroepsuitoefening en een goed beheer van het vermogen.
Inkomsten vennootschap
Het Hof van Cassatie oordeelde eerder al dat de middelen mee bepaald worden door de inkomsten die een vennoot of bestuurder van een vennootschap normalerwijze moet toegekend krijgen, gelet op de financiële situatie van de vennootschap (Cass. 27 juni 1980 en 25 april 1995).
Bij het bepalen van de bijdrage van de ouders in de kosten voor hun kinderen kan de rechter dus rekening houden met de winsten van een vennootschap waarvan een ouder bestuurder of aandeelhouder is, indien die winsten zonder bedrijfseconomische noodzaak, als reserve in de vennootschap worden aangehouden in plaats van ze bij wijze van vergoeding of dividend aan de ouder uit te keren, terwijl die ouder daar anders over had kunnen beslissen.
Maar dat wil dus niet zeggen dat de inkomsten van de vennootschap zonder meer kunnen worden aanzien als inkomsten van de ouder zelf, aldus het Hof van Cassatie bij arrest van 14 februari 2025.
Wat betekent dit in de praktijk?
De bruto-inkomsten van de vennootschap kunnen niet één-op-één worden gelijkgesteld aan het persoonlijke inkomen.
Het principe dat ook virtuele of potentieel opneembare inkomsten meetellen bij het bepalen van onderhoudsverplichtingen, blijft wel overeind. Alleen moet het grondig en genuanceerd gebeuren.
De rechter mag kijken naar wat iemand realistisch uit de vennootschap zou kunnen halen, rekening houdend met de winsten die uit bedrijfseconomische noodzaak als reserve konden worden aangehouden.
Netto bestaansmiddelen van de zelfstandige bepalen – een cruciale vaardigheid voor scheidingsprofessionals
Wat zijn de werkelijke inkomsten van een zelfstandige ouder? Hoe maak je het onderscheid tussen bruto cijfers, fiscale optimalisatie en effectieve financiële draagkracht?
Ontdek het tijdens de online opleiding Netto bestaansmiddelen van de zelfstandige bepalen. In deze opleiding krijg je een helder antwoord op vragen als:
– Hoe worden netto bestaansmiddelen berekend bij een eenmanszaak, een bedrijfsleider of een managementvennootschap?
– Welke fiscale documenten en balansen geven echt inzicht in iemands draagkracht?
– Hoe beoordeel je als professional op een genuanceerde manier het financiële plaatje in functie van de onderhoudsbijdrage?
📌 Onmisbare kennis voor wie sterke, onderbouwde oplossingen wil aanreiken aan ouders in scheiding.
Wij zijn Vera en Nele. Twee enthousiaste juridische experts die hun jarenlange ervaring en kennis met jou willen delen. Als gepassioneerde professionals hebben we een diepgewortelde passie voor het scheidingsrecht en streven we ernaar om anderen te helpen in hun cariëre.
Naast het advies in deze Blog organiseren we opleidingen, bieden we modeldocumenten aan en voorzien hulpmiddelen om te groeien als scheidingsprofessional.
